Rodziny (opisy)
SCROPHULARIACEAE – TRĘDOWNIKOWATE
↑K(4-5)[C(4-5)A2-5]G(2)_
-zielne, drzewa, krzewy, pnącza
-niekiedy pasożyty, półpasożyty
łuskiewnik różowy – bezzieleniowy
świetlik, pszeniec, szelążnik (nie bedzie) – sole, samodzielna fotosynteza
-liście pojedyncze, skrętoległe, naprzeciwległe
-brak kwadratowej łodygi (wyjątek – śmierdzący trędownik)
-korona kwiatowa często dwuwargowa
- słupek zawsze 2 owocolistki, górny
-owoc: torebka
-zawierają glikozydy kardenolidowe, irydoidy, saponiny, flawonoidy, śluz
SALICACEAE – WIERZBOWATE
-drzewa i krzewy dwupienne
-liście pojedyncze, skrętoległe, niekiedy z przylistkami
-kwiaty zebrane w kotki w pachwinach łuskowatych przysadek
-okwiatu brak
-pręciki 2 lub wiele
-słupek górny 2-krotny
-owoc: torebka
-nasiona owłosione
-zawierają glikozydy fenolowe (salicyna), flawonoidy, garbniki
SALIX – WIERZBA
-liście lancetowate, krótkoogonkowe
-kwiaty owadopylne
-kotki sztywne
-przysadki kwiatowe całobrzegie
-pręcików 2-5
-pączki jednołuskowe
POPULUS – TOPOLA
-liście szerokojajowate, długoogonkowe
-kwiaty wiatropylne
-kotki zwisajace
-przysadki kwiatowe postrzępione
-pręcików 3-30
-pączki wielołuskowe
CARYOPHYLLACEAE – GOŹDZIKOWATE
*K5C5A5+5G(3-5)_
-rośliny zielne
-liście pojedyncze, całobrzegie, naprzeciwległe, ze zgrubiałych węzłów, (siedzące?)
- płatki wcinane (blaszka + paznokieć)
-kwiaty obupłciowe, zebrane w dwuramienne wierzchotki
-owoc: torebka
-zawierają saponiny triterpenowe, flawonoidy, związki kumarynowe, pinit
APIACEAE – BALDASZKOWATE
*K5C5A5G(2)¯
-zielne, rzadziej krzewy
-łodyga podzielona na węzły i międzywęźla, prążkowana lub żeberkowana, pusta
-liście skrętoległe, pierzastodzielne
-nasada ogonka pochwiasto rozszerzona
-ogonek rynienkowaty lub rurkowaty
-kwiaty drobne zebrane w baldachy proste lub złożone
-u podstaw baldachów często pokrywy, baldaszków-pokrywki
-kielich niepozorny
-korona biała, żółta, rzadziej niebieska, różowa
-u nasady słupka –tarczka- z niej wyrastają 2 szyjki słupka
-owoc: rozłupnia- rozpada się na 2 jednonasienne rozłupki osadzone na karpoforze
zawierają olejki lotne, alkaloidy (koniina), furokumaryny, kwasy fenolowe, żywice, flawonoidy, furochromony (kelina)
RUBIACEAE – MARZANOWATE
*K(4-5)[C(4-5)A4-5]G(2)¯
- liście pojedyncze, calobrzegie
- kwiat grono
- kielich niewyraźny
-ulistnienie nibyokółkowe
-owoc: rozłupnia, jagoda, pestkowiec
-zawiera alkaloidy chinolinowe, purynowe, kofeinę, związki kumarynowe
POLYGONACEAE – RDESTOWATE
*P3-6A4-9G(2-3)_
-zielne, rzadziej krzewy i drzewa
-pędy kolankowate, łodygi z wyraźnymi węzłami
-liście pojedyncze, skrętoległe
-u nasady ogonków liściowych – pochwowata tutka= gatka (ochrea) utworzona ze zrośniętych, błoniastych przylistków
-kwiaty drobne, jedno- lub obupłciowe
-owoc: drobny orzech (zwany niełupka)
-zawierają glikozydy, flawonoidy (rutozyd), garbniki
ERICACEAE – WRZOSOWATE
*↑K(4-5)C(4-5)A(8-10)G(2-5)
-krzewy, krzewinki, małe drzewa, zielne
-liście pojedyncze, skórzaste, zimotrwałe lub nie, igiełkowate
-kwiaty zrosłopłatkowe
-pręcików zazwyczaj 2 razy więcej niż płatków
-pylniki zazwyczaj z 2 różkowatymi wyrostkami
-ziarna pyłku w tetradach
-owoc: torebka, orzech, jagoda
-występują glikozydy fenolowe (arbutyna), flawonoidy, triterpeny
PAPAVERACEAE – MAKOWATE
*K2C2+2A&G(&)_
-zielne
-liście pierzastodzielne, skrętoległe
-kielich widoczny w pączku, wcześnie odpada
-owoc: torebka
-rury mleczne
-występują alkaloidy (papaweryna, morfina)
CONVALLARIACEAE – KONWALIOWATE
-byliny o czołgających się kłączach
-liście duże, eliptyczojajowate, długoogonkowe
-kwiaty białe, zebrane w jednostronne grono na bezlistnej łodydze (głąbik)
-okwiat zrosły, kulistodzwonkowaty, wonny
-owoc: jagoda
-zawiarają glikozydy kardenolidowe, flawonoidy, saponiny, olejki eteryczne
TILIACEAE – LIPOWATE
*K5C5A&G(2-10)_
-liście pojedyncze, skrętoległe
-kwiaty zebrane w wierzchotki dwuramienne z podsadką
-pręciki zrosłe w nasadzie w kilka wiązek
- owoc: orzeszek
-występują olejki lotne, flawonoidy, kwasy fenolowe, śluz
BETULACEAE – BRZOZOWATE
-drzewa i krzewy
-liście pojedyncze, skrętoległe
-przylistki wcześnie odpadają
-kwiaty rozdzielnopłciowe, zebrane w kotki, wiatropylne
-owoc: orzech
- nasiona bezbielmowe
-zawierają olejki lotne, flawonoidy (hiperozyd), garbniki
FABACEAE – MOTYLKOWATE
↑K5C5A(9)+1G(1)_
- zielne, drzewa, krzewy
-kwiaty z 5 płatków (żagielek – velum, skrzydełka – alae, łódeczka –carina)
-kwiatostany groniaste (grono lub główka) lub pojedyncze.
-liście zazwyczaj złożone (trójlistkowe, dłoniasto, pierzasto)
-często występują przylistki, czasem ciernie
-na szczycie pędu może występować wąs (kończyk) lub krótki wyrostek
-zawierają saponiny, alkaloidy, flawonoidy, związki kumarynowe, balsamy
-owoc: strąk
SOLANACEAE – PSIANKOWATE
*K(5)[C(5)A5]G(2)_
-zielne, krzewy, niskie drzewa
-liście pojedyncze lub pierzastozłozone, skrętoległe
-kwiatostany wierzchotkowate
-pręciki zazwyczaj stykające się pylnikami
-owoc: torebka, jagoda
-występują alkaloidy tropanowe (atropina), glikoalkaloidy, saponiny, flawonoidy, kumaryny
POACEAE – TRAWY
-zielne
-łodyga (źdźbło) wewnątrz pusta, opatrzona kolankami
-liście wąskie, równolegle unerwione, często z otwartymi pochwami
-języczek (ligula)
-kwiaty zebrane w wiechy lub kłosy, drobne i obupłciowe
-owoc: ziarniak
-występują związki kumarynowe, flawonoidy, dużo skrobi i białka, krzemionka
- 3 preciki, brak okwiatu,
kłosek jedno lub kilkukwaitowy, u podstawy plewa górna i dolna,
u podstawy kwiatu plewki – górna i dolna.
w kwiecie 2 łuszczki
PLANTAGINACEAE – BABKOWATE
-zielne
-liście pojedyncze, odziomkowe często w różyczce
-kwiaty zebrane w kłos
-owoc: torebka, drobny orzech
-zawierają glikozydy irydoidowe, flawonoidy, śluz
CAPRIFOLIACEAE – PRZEWIERTNIOWATE
*↑K4-5[C4-5A4-5]G(2-5)¯
-krzewy, krzewinki, drzewa, pnącza.
- naprzeciwległe, pojedyncze lub pierzastozłozone
-kwiaty grzbieciste lub promieniste
-szeroki rdzeń w gałązkach i łodygach
-owoc: jagoda, pestkowiec, torebka
-krótka wierzchotka wielokwiatowa
-kwiaty po 2 lub kilka
LAMIACEAE – WARGOWE
*↑K(5)[C5A2+2]G(2)_
-zielne, rzadziej krzewy i półkrzewy lub małe drzewa
-łodyga z reguły czterokanciasta z wyraźnymi węzłami i międzywęźlami
-liście pojedyncze, naprzeciwległe, krzyżujące się parami
-skrócone kwiatostany wierzchotkowate
-korona i często kielich o 2 wargach – górna zrosła z 2 płatków, dolna z 3
-pręciki zwykle 4 dwusilne, przyrośnięte do rurki korony
-słupek górny, 4-komorowy (fałszywa przegroda)
-owoc: rozłupnia, rozpadająca się na 4 rozłupki
- nasiona bielomowe lub bez.
-zawierają olejki lotne(mentol), flawonoidy, garbniki, kwasy fenolowe, śluzy