Gatunki Farmakopealne (FP VI)

WYKAZ ROŚLIN FARMAKOPEALNYCH I ICH SUROWCÓW

(FARMAKOPEA VI, 2002)

ROŚLINY DZIKO ROSNĄCE I UPRAWIANE W POLSCE

1. Rodzina: Equisetaceae – skrzypowate

·         Equisetum arvense L. – skrzyp polny

     Equiseti herba – ziele skrzypu

2. Rodzina: Cupressaceae – cyprysowate

·         Juniperus communis L. – jałowiec pospolity

     Juniperi fructus – szyszkojagoda jałowca

3. Rodzina: Ranunculaceae – jaskrowate

·         Adonis vernalis L. – miłek wiosenny

     Adonidis vernalis herba – ziele miłka wiosennego

4. Rodzina: Papaveraceae – makowate

·         Chelidonium majus L. – glistnik jaskółcze ziele

     Chelidonii herba – ziele glistnika

5. Rodzina: Polygonaceae – rdestowate

·         Polygonum aviculare L. – rdest ptasi

     Polygoni avicularis herba – ziele rdestu ptasiego

·         Rheum L., sectio palmata  – rzewień

     Rhei radix – korzeń rzewienia

6. Rodzina: Fagaceae - bukowate

·         Quercus robur L. – dąb szypułkowy

·         Quercus petraea (Matt.) Liebl (= Q. sessilis Ehrh.) – dąb bezszypułkowy

     Quercus cortex – kora dębowa

7. Rodzina: Betulaceae – brzozowate

·         Betula pendula Roth. (= B. verrucosa Ehrh.)  – brzoza brodawkowata

·         Betula pubescens Ehrh. – brzoza omszona

     Betulae folium – liść brzozy

8. Rodzina: Hypericaceae (Guttiferae) – dziurawcowate

·         Hypericum perforatum L. – dziurawiec zwyczajny

     Hyperici herba – ziele dziurawca

9. Rodzina: Ericaceae – wrzosowate

·         Arctostaphylos uva-ursi (L.) Spreng. – mącznica lekarska

     Uvae ursi folium – liść mącznicy

·         Vaccinium vitis-idaea L. – borówka brusznica

     Vitis idaeae folium – liść brusznicy

10. Rodzina: Violaceae – fiołkowate

·         Viola tricolor L. – fiołek trójbarwny

·         Viola arvensis Murray – fiołek polny

     Violae tricoloris herba – ziele fiołka trójbarwnego

11. Rodzina: Salicaceae – wierzbowate

·         Populus nigra L. – topola czarna

     Populi folium – liść topoli

·         Salix alba L. – wierzba biała

·         Salix purpurea L. – wierzba purpurowa

·         i inne gatunki rodzaju Salix L.

     Salicis cortex – kora wierzby

12. Rodzina: Tiliaceae – lipowate

·         Tilia cordata Mill. – lipa drobnolistna

·         Tilia platyphyllos Scop. – lipa szerokolistna

     Tiliae inflorescentia – kwiatostan lipy

13. Rodzina: Malvaceae – ślazowate

·         Althaea officinalis L. – prawoślaz lekarski

     Althaeae folium – liść prawoślazu

     Althaeae radix – korzeń prawoślazu

·         Malva sylvestris L. – ślaz dziki

·         Malva neglecta Wallr. – ślaz zaniedbany

     Malvae folium – liść ślazu

14. Rodzina: Urticaceae – pokrzywowate

·         Urtica dioica L. – pokrzywa zwyczajna

     Urticae folium – liść pokrzywy

15. Rodzina: Cannabaceae – konopiowate

·         Humulus lupulus L. – chmiel zwyczajny

     Lupuli strobilus – szyszka chmielu

16. Rodzina: Rosaceae – różowate

·         Crataegus monogyna Jacquin – głóg jednoszyjkowy

·         Crataegus laevigata (Poir.) DC. (= C. oxyacantha L.) – głóg dwuszyjkowy

     Crataegi fructus – owoc głogu

     Crataegi inflorescentia – kwiatostan głogu

·         Potentilla erecta (L.) Raeusch. (= P. tormentilla Necker) – pięciornik kurze ziele

     Tormentillae rhizoma – kłącze pięciornika

·         Rubus plicatus W. et N. (= R. fruticosus coll.) – jeżyna fałdowana

     Rubi fruticosi folium – liść jeżyny fałdowanej

17. Rodzina: Onagraceae (Oenotheraceae) – wiesiołkowate

·         Oenothera paradoxa Hudziok – wiesiołek dziwny

·         Oenothera biennis L. – wiesiołek dwuletni

·         i inne gatunki rodzaju Oenothera L.

     Oenotherae oleum viriginum – olejek wiesiołkowy (bezpośredniego tłoczenia)

18. Rodzina: Fabaceae – motylkowate

·         Melilotus officinalis (L.) Pall. – nostrzyk żółty

     Meliloti herba – ziele nostrzyka

·         Phaseolus vulgaris L. – fasola zwyczajna

     Phaseoli pericarpium – owocnia fasoli

19. Rodzina: Linaceae – lnowate

·         Linum usitatissimum L. – len zwyczajny

     Lini semen – nasienie lnu

20. Rodzina: Rhamnaceae – szakłakowate

·         Frangula alnus Mill. (= Rhamnus frangula L.) – kruszyna pospolita

     Frangulae cortex – kora kruszyny

21. Rodzina: Apiaceae – baldaszkowate

·         Pimpinella anisum L. – biedrzeniec anyż

     Anisi fructus – owoc anyżu

     Anisi aetheroleum – olejek anyżowy

·         Angelica archangelica L. (= Archangelica officinalis Hoffm.) –

                                                                   arcydzięgiel litwor

     Archangelicae radix – korzeń arcydzięgla

·         Carum carvi L. – kminek zwyczajny

     Carvi fructus – owoc kminku

·         Coriandrum sativum L. – kolendra siewna

     Coriandri fructus – owoc kolendry

·         Foeniculum vulgare Mill. – fenkuł (koper) włoski

     Foeniculi fructus – owoc kopru włoskiego

     Foeniculi aetheroleum – olejek kopru włoskiego

·         Levisticum officinale W. D. J. Koch – lubczyk ogrodowy

     Levistici radix – korzeń lubczyka

22. Rodzina: Sambucaceae (Caprifoliaceae) – bzowate (przewiertniowate)

·         Sambucus nigra L. – dziki bez czarny

     Sambuci flos – kwiat bzu czarnego

23. Rodzina: Valerianaceae – kozłkowate

·         Valeriana officinalis L. – kozłek lekarski

     Valerianae radix – korzeń kozłka

24. Rodzina: Menyanthaceae – bobrkowate

·         Menyanthes trifoliata L. – bobrek trójlistkowy

     Menyanthidis folium – liść bobrka

25. Rodzina: Asteraceae – astrowate

·         Achillea millefolium L. – krwawnik pospolity

                                        Millefolii herba – ziele krwawnika

·         Arnica montana L. – arnika górska

·         Arnica chamissonis Less. – arnika łąkowa

     Arnicae anthodium – koszyczek arniki

·         Artemisia absinthium L. – bylica piołun

     Absinthii herba – ziele bylicy

·         Calendula officinalis L. – nagietek lekarski

     Calendulae anthodium – koszyczek nagietka

·         Chamomilla recutita (L.) Rauschert (= Matricaria chamomilla L.)

– rumianek pospolity

     Chamomillae anthodium – koszyczek rumianku

·         Cichorium intybus L. – cykoria podróżnik

     Cichorii radix – korzeń cykorii podróżnika

·         Helichrysum arenarium (L.) Moench – kocanki piaskowe

     Helichrysi inflorescentia – kwiatostan kocanek

·         Solidago virgaurea L. – nawłoć pospolita

     Virgaureae herba – ziele nawłoci

·         Taraxacum officinale coll. – mniszek pospolity

     Taraxaci herba – ziele mniszka

     Taraxaci radix – korzeń mniszka

26. Rodzina: Gentianaceae – goryczkowate

·         Gentiana lutea L. – goryczka żółta

     Gentianae radix – korzeń goryczki

27. Rodzina: Solanaceae – psiankowate

·         Atropa belladonna L. – pokrzyk wilcza jagoda

                                        Belladonnae folium – liść pokrzyku

28. Rodzina: Plantaginaceae – babkowate

·         Plantago lanceolata L. – babka lancetowata

     Plantaginis lanceolatae folium – liść babki lancetowatej

·         Plantago arenaria Waldst. et Kit. (= P. indica L.) – babka piaskowa

      Psyllii semen – nasienie płesznika

29. Rodzina: Lamiaceae (Labiatae) – wargowe

·         Lavandula angustifolia Mill. – lawenda wąskolistna

     Lavandulae flos – kwiat lawendy

·         Origanum majorana L. (= Majorana hortensis Moench) – majeranek ogrodowy

     Majoranae herba – ziele majeranku

·         Melissa officinalis L. – melisa lekarska

     Melissae folium – liść melisy

·         Mentha ×citrata Ehrh. (= M. piperita L.) – mięta pieprzowa

     Menthae piperitae folium – liść mięty pieprzowej

     Menthae piperitae aetheroleum – olejek miętowy

·         Salvia officinalis L. – szałwia lekarska

     Salviae folium – liść szałwi

·         Thymus vulgaris L. – tymianek zwyczajny

     Thymi herba – ziele tymianku

     Thymi aetheroleum – olejek tymiankowy

30. Rodzina: Convallariaceae – konwaliowate

·         Convallaria majalis L. – konwalia majowa

     Convallariae herba – ziele konwalii

31. Rodzina: Poaceae (Gramineae) – trawy

·         Elymus repens (L.) Gould – perz właściwy

     Graminis rhizoma – kłącze perzu

ROŚLINY  EGZOTYCZNE

1.   Rodzina: Myrtaceae – mirtowate

·         Eucalyptus globulus Labillardière – eukaliptus gałkowy

·         i inne gatunki rodzaju Eucalyptus L’Hêritier de Brutelle

     Eucalypti aetheroleum – olejek eukaliptusowy

2. Rodzina: Fabaceae – motylkowate

·         Cassia angustifolia Vahl – senes wąskolistny

·         Cassia senna L. (= Cassia acutifolia Delile)

     Sennae folium – listek senesu

3. Rodzina: Rutaceae – rutowate

·         Citrus aurantium L. subsp. amara L. – pomarańcza gorzka

     Aurantii amari pericarpium – owocnia pomarańczy gorzkiej

·         Citrus limon (L.) Burman – cytryna

    Citri aetheroleum – olejek cytrynowy

4. Rodzina: Rubiaceae – marzanowate

·         Cephaëlis ipecacuanha (Brot.) A. Rich. – wymiotnica ipekakuana

Ipecacuanhae radix – korzeń ipekakuany (korzeń wymiotnicy)

5. Rodzina: Plantaginaceae – babkowate

·         Plantago psyllium L. – babka płesznik

     Psyllii semen – nasienie płesznika

·         Plantago ovata Forskal – babka jajowata

     Plantaginis ovatae semen – nasienie babki jajowatej

     Plantaginis ovatae seminis tegumentum – łupina nasienna

     babki jajowatej                                                       

6.    Rodzina: Liliaceae – liliowate

·         Aloë barbadensis Miller – alona barbadoska

·         Aloë capensis – alona przylądkowa

·         różne gatunki rodzaju Aloë L. , głównie Aloë ferox Miller

     sok liści